«Топырақ құнарлығын анықтау» ашық сабақ
- 4 views
09.04.2025 ж. сағат 10:30-да «Химия және биология» кафедрасының PhD, аға оқытушы Ш.С. Муминова ЕП-23-9к тобына «Қолданбалы биология топырақтану негіздері» пәнінен «Топырақ құнарлығын анықтау» тақырыбына ашық сабақ өткізілді. Өтілетін орны: 112 А.
Сабақтың жоспары:
1. Топырақ құрамы
2 Топырақтың фазалық құрамы
3 Топырақ құнарлылығы.
Сабақтың түрі: дәріс сабағы
Сабақтың әдісі: Топтық жұмыс, ойын элементтерін қолдану, талдау жасау.
Сабақтың көрнекілігі: презентация, топырақ кескіндері, интербелсенді тақта,
Жаңа материалдарды меңгерту: Құнарлық дегеніміз–топырақтың ерекше қасиеті, яғни оның өсімдікті органикалық және минералдық қоректендіру қабілеті, оның суға, ауаға, жылуға тұтынушылығын қанағаттандыру. Құнарлық топырақтың физикалық және химиялық қасиеттеріне және оның құрамына байланысты. Топырақ құнарлығының маңызды көрсеткіш деңгейлерінің бірі – топырақтағы қарашірік мөлшері және гумус қабатының қалыңдығы.
Сабақты қортындылау:
1. Білу, 2. Түсіну, 3.Қолдану, 4. Анализдеу, 5. Синтездеу, 6. Бағалау.
Топырақтағы органикалық заттардың іріп-шіруіне әсер ететін, негізінен кҥрделі функцияларатқаратын – омыртқасыз жануарлар.
Олар өсімдік қалдықтарын физикалық немесе механикалық тҥрде бӛлшектеп, майдалап, оларды әрі қарай саңырауқұлақтар мен бактериялардың ыдыратуына дайындап береді. Омыртқасыз жануарлар ыдырай бастаған өсімдік қалдықтарын топырақтың төменгі қабатына апарып, онда ауаның алмасуына, қҧрамын жақсартуға, органо-минералдық қҧрылымдардың тҥзілуіне жағдай туғызады. Олардың тіршілік әрекетінен органикалық заттардың ыдырауы ҥдемелі жҥреді.
Омыртқасыз жануарлардың да топырақтағы биологиялық заттардың айналымына (2 % болса да) біраз рӛлі бар. Бұл жануарлар тҥрлері топырақтың физикалық қасиеттерін қалыптастыруға және де топырақты араластыруға қатысады.Барлық жағдайларда да органикалық заттардың ыдырауы ферменттердің белсенді қатысуымен ӛтеді.