Наралиева Шахло Джамаловна

руководитель отдела со странами Ближнего зарубежья университета имени Жумабека Ташенева,

старший преподаватель кафедры “Языки и литература”, доктор философии по педагогическим наукам (PhD)

Наралиева Шахло Джамаловна, доктор философии (PhD) по педагогическим наукам, с 2022 года работает руководитель отдела со странами Ближнего зарубежья университета имени Жумабека Ташенева.
Наралиева Шахло Джамаловна родилась 4 апреля 1973 года в городе Шымкент в семье интеллигентов. Национальность – узбечка. В 1997 году окончила факультет Узбекской филологии Национального университета Узбекистана имени Мирзо Улугбека по специальности: «Филолог. Учитель узбекского языка и литературы».
С 2019-2020 учебного года открыла специальность «6В01706 - Подготовка учителей узбекского языка и литературы» в Южно-Казахстанском государственном педагогическом университете в целях обеспечения преподавателями узбекского языка и литературы общеобразовательные школы с узбекским языком обучения в республике, а с 2022-2023 учебного года открыла в университете им. Ж.Ташенева специальность бакалавр «6В01704 – Подготовка учителей узбекского языка и литературы», начиная с 2023-2024 учебного года обучает более 120 обучающихся, открыв специальность уровня магистратуры «7М01704 – Подготовка педагогов узбекского языка и литературы».  
Тема кандидатской диссертации: «Совершенствование методических основ преподавания узбекского языка в общеобразовательных школах (на примере школ, с узбекским языком обучения в Казахстане)». Научный руководитель: доктор филологических наук, профессор Сайфуллаева Рано Рауфовна.
Общий педагогический стаж: 35 лет, научная трудовая деятельность: 7 лет.
Как квалифицированный специалист, ученый-методист опубликовала более 160 работ: 9 образовательных программ, 19 учебников «Узбекский язык» и «Узбекская литература» для 5-11 классов общеобразовательных школ на узбекском языке, утвержденных Министерством образования и науки, 39 учебно-методических пособий, 9 учебников для обучающихся филологического направления высших учебных заведений, а также 9 учебно-методических пособий, опубликовано более70 научных статей в престижных международных научных журналах, в том числе 4 научной статьи, опубликованные в международной базе данных Scopus, имеет 2 патента. 
По итогам 2022-2023 учебного года ей присвоен диплом «Самый лучший старший преподаватель» университета. Также награждена золотой медалью «Бірлік» Ассамблеи народа Казахстана (2022 г.), медалью «Дустлик» Ассоциации «Дустлик» узбекских этнокультурных объединений Республики Казахстан (2019 г.), Почетными грамотами Министерства образования и науки Республики Казахстан, Национальной академия образования имени И.Алтынсарина (2018-2020г), награждена медалями как «Общественный деятель» Южно-Казахстанского областного этнокультурного центра.
С 2017 года Шахло Джамаловна является соорганизатором республиканских, международных научно-практических конференций, также проводимых в Ташкентском государственном университете узбекского языка и литературы имени Алишера Навои, с 2019 года в Национальном университете Узбекистана и Государственной академии хореографии Узбекистана, член редколлегии научных проектов и научных сборников.
 

 

Научные труды:

Зарубежные научные журналы

1

Linguocultural features of folk dances and songs of uzbeks in Kazakhstan/Лингвокультурные особенности народных танцев и песен узбеков Казахстана

https://www.caddogap multiculturaleducation.net/2_2022.php Volume 8, Issue2,2022 (February2022)OI:10.52146/Multi.5644287 (ISSN:1068-3844) Б-227-239.

2

“Linguodidaktische Merkmale von Folklorewerken in der Sprachentwicklung der Schüler (am Beispiel von Schulen in Kasachstan, in denen der Unterricht in usbekischer Sprache durchgeführt wird)” «Лингвистические особенности фольклорных произведений в развитии речи учащихся (на примере школ Казахстана, с узбекским языком обучения)»

Widukind-Presse Dresden, Pillnitzer Landstr 59 01326 Дрезден, Германия 2022.,

 

3

تعليم الطلاب التفكير الابداعي في فصول اللغة الأم ( على سبيل المثال في شعرالبطل وشاعر الشعب أوزبكستان عبد الله أوريبوف )/Обучение учащихся творческому мышлению на уроках родного языка (на примере поэзии героя и народного поэта Узбекистана Абдуллы Арипова)

A Journey to the Heart. An unternational Anthology of poems, articles, end short stories Written by several Uzbek poets and writters. “Thinker” Publishing. Cairo. 2021. Pages 213-218. 

 

4

INNOVATIVE METHODS OF STUDYING THE CREATIVITY OF ZAKHIRIDDIN MUHAMMAD BABUR WITH THE UZBEK LANGUAGE OF TEACHING IN GENERAL SCHOOLS OF KAZAKHSTAN

https://zgsyjgysyhgjs.cn/index.php/reric/article/view/2-603.html China Petroleum Processing and Petrochemical Technology-Volume 23, Issue 2, September 2023

 Pp. 603-613 (Scopus)

5

Factors of student speech gpeech growth based on artistic text(On the example of the poetry of the Peoples Poet of Uzbekistan Sirojiddin Sayyid)

«Факторы развития речи учащихся на основе художественного текста (на примере поэзии народного поэта Узбекистана Сироджиддина Сайида)»

A Journey to the Heart. An unternational Anthology of poems, articles, end short stories Written by several Uzbek poets and writters. “Thinker” Publishing. Cairo. 2021. Pages 135- 140.

Путешествие к сердцу.

Международная Антология стихов, статей, рассказов, написанные узбекскими поэтами и писателями. Издательство «Мыслитель». Каир. 2021. Страницы 135-140

6

“Teaching students to think creative in mother tongue classes (On the example of the poerty of the Hero and Peoples Poet of Uzbekistan Abdulla Oripov)”

Обучение учащихся творческому мышлению на уроках родного языка (На примере поэзии Героя и Народного поэта Узбекистана Абдуллы Орипова)

A Journey to the Heart. An unternational Anthology of poems, articles, end short stories Written by several Uzbek poets and writters. “Thinker” Publishing. Cairo. 2021. Pages 208-214.

Путешествие к сердцу. Международная Антология стихов, статей, рассказов, написанные узбекскими поэтами и писателями. Издательство «Мыслитель». Каир. 2021. Страницы 208-214.

7

“Ноанъанавий она тили дарсларида Ўзбекистон халқ шоири Сирожиддин Саййид шеърларининг талқини”

Интерпретация стихов народного поэта Узбекистана Сироджиддина Сайида на занятиях на нетрадиционных уроках по родному языку

Международный научно-образовательный электронный журнал №20 «Образование и наука в ХХІ веке» ISSN: 2658-7998, 2021й., Б.348-353

8

“Methodological Basis of Teaching Uzbek Language In Secondary Schools (Example of Uzbek-language schools in Kazakhstan)”

Методические основы преподавания узбекского языка в общеобразовательных школах (на примере узбекскоязычных школ Казахстана)

in Volume5, of Journal of  Pedagogical Inventions and Practices, An American scientific Journal, ISSN Online:2772-2367, 2022.13.02. 34-38 p.

том №5, Журнал педагогических изобретений и практик, американского научного журнала, ISSN Online: 2772-2367, 2022.13.02. 34-38 р.

9

The role and significance of national values in teaching students to creative thinking

(Scopus/

https://www.bio-conferences.org/articles/bioconf/abs/2023/10/contents/contents.html- BIO Web of Conferences 65, 10020 (2023)

10

“Қозоғистондаги ўзбек умумтаълим мактабларида она тили машғулотларини сифатли ташкил этиш хусусида”

О качественной организации занятий родного языка в общеобразовательных школах с узбекским языком обучения Казахстана

Национальное информационное агентство Узбекистана - отдел науки УзА (электронный журнал), февраль 2022 г., стр. 33-43.

Научные журналы в списке ВАК РУ

 

11

“Ўзбек тили ўқитишда педагогик технологиялардан фойдаланиш усуллари (Қозоғистонда таълим ўзбек тилида олиб бориладиган мактаблар мисолида)”

Методика использования педагогических технологий в обучении узбекскому языку (на примере школ с узбекским языком обучения Казахстана)

Международный журнал «Сўз санъати», Ташкент: 2022-Б.

Научные журналы в списке ВАК РУ

 

12

“Ўқувчиларнинг оғзаки ва ёзма нутқини ривожлантиришда инновацион методлар”

Инновационные методы в развитии устной и письменной речи учащихся

Материалы международной конференции «Развитие узбекского языка и вопросы международного сотрудничества», Ташкент. 2021. – Б118-124.

13

«Она тилининг буюк яловбардори»

Великий путеводитель родного языка

Симпозиум «Алишер Наваи и его труды» Сборник научных трудов, Академические книги, Стамбул, 2021г. Б-277-285.

14

Ögrenci konuşmalarin büyümede Şiir metninin önemi (Özbekistan Halk Şairı Siraciddin Seyyidin şiir örnegi üzerine).

Ветер отечества. Антология современной узбекской поэзии. Стамбул 2021. Страницы 165-169.

15

«Мемлекеттік тілде іс жұргізу: Қазақстан тәжірибесі»

Өзбекстан Республикасы Әділет министрлігінің «Іс басқарудағы мемлекеттік тіл және құқықтық терминология: халықаралық және ұлттық тәжірибе» атты халықаралық онлайн-конференция материалдары 15 қазан, 2020ж.

16.

«Өзбек тілі – менің ана тілім»

 

Өзбекстан халықаралық ислам академиясы, «Классикалық шығыс филологиясы» факультеті, Өзбек тілі және классикалық шығыс әдебиеті бөлімінің «Ана тілі - ұлт айнасы» тақырыбындағы ғылыми-практикалық конференциясы, 19 қазан, 2020ж.

17

«Өзбек тілінің Қазақстанда оқытылуы»

Өзбекстан Республикасының Қазақстандағы Төтенше және Өкілетті Елшілігінің «Қазақстанда өзбек тілі 4.мерекесіне орай өзбек тілін оқыту» атты онлайн-конференция , 21 қазан, 2020ж.

18

«Тіл – ұлт мақтанышы»

Өзбекстанның мемлекеттік тілі мәртебесінің 31 жылдығына орай Ташкент облысы Чирчик мемлекеттік педагогикалық институтының өзбек тілі мен әдебиеті кафедрасы «Өзбек тілі әлемге бетпе-бет» тақырыбында халықаралық ғылыми--практикалық конференция ұйымдастырды.20 қазан, 2020ж.

19

“Аъзам Уктамдің “Алишер Навои” өлеңінің көркемдік ерекшеліктері”

«Ақын Аъзам Уктам шығармашылығының  көркемдік шеберлігі» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы,26 қазан, 2020ж.

20

“Тил   таълими   ва  нутқ  маданияти”

 

Фарғана мемлекеттік университеті мен Ғылым-зерттеу орталығының «Қазіргі филологияның өзекті мәселелері мен шешімдері» атты ғылыми-апрктикалық онлайн-конференциясы 7желтоқсан, 2020ж.

21

Таълим жараёнини янгилаш – янгича фикр юритувчи устозни тайёрлаш

«Жанубий Қозоғистон» республикалық қоғамдық-саяси газеті, 2018ж.

22

Суз мулкининг султони

«Науаи – заман мен халықтарды біріктірген ұлы тұлға»  атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік форумы, Шымкент қаласы, ОҚМПУ, 2021ж.

23

Навоийнинг боғлари ёхуд адабиёт дарсларида

 

«Науаи – заман мен халықтарды біріктірген ұлы тұлға» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік форумы, Шымкент қаласы, ОҚМПУ 2021ж.

24

Суз мулкида султон бобом – шох Навоий”

«Өзбек ағартушыларының тіл теориясына қатысты көзқарастары» атты халықаралық ғылыми-теориялық конференция, Ташкент қаласы 2021ж.

25

Абдулла Орипов ижодининг Қозоғистонда урганилиши

«Абдулла Орипов шығармашылығының өзбек және жаһандық әдебиеттетегі әдеби-эстетик өркениеттегі орны» атты халықаралық ғылыми-теориялық онлайн-конференция, Ташкент қаласы 2021ж.

26

Абдулла Орипов ижодининг Қозоғистонда урганилиши

“Abdulla Оripov ijodiy merosining o‘rganilish masalalari” атты атты халықаралық ғылыми-теориялық онлайн-конференция, Андижан қаласы 2021ж.

27

«Қозоғистондага ўзбек мактабларида ўзбек тили ўқитиш методик муаммо сифатида»

«Тіл және әдебиет мәселелері» атты ғылыми-әдістемелік жинақ №13, Наманган қ. Ақпан, 2022ж.

28

«Linguocultural features of folk dances and songs of uzbeks in Kazakhstan»

Porta Linguarum журналы,  Universidad de Granada баспасы, ақпан, 2022ж.

29

“Ноанъанвий она тили дасрларида Ўзбекистон халқ шоири Сирожиддин Саййид шеърларининг талқини”

Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в ХХІ веке»

30

«Factors of student speech gpeech growth based on artistic text»

Өзбек ақындарының, жазушыларының және ғалымдарының халықаралық антологиясы. Мысыр АР, 2021ж.

31

“Тилашар” қазақша-орысша-ағылшынша-өзбекше

Сөздік, Шымкент қаласы тілдерді дамыту және архивтер басқарасының «Шымкент қалалық тілдерді дамыту оқыту-әдістемелік орталығы», Шымкент, 2021ж.

32

«Teaching students to think creative in mother tongue classes»  

Өзбек ақындарының, жазушыларының және ғалымдарының халықаралық антологиясы. Мысыр АР, 2021ж.

33

«Она тилининг буюк яловбардори»

«ALI SIR NEVAI VE ESERLERI SEMPOZYUMU» BILDIRGILER KITABI, Стамбул, Академик кітаптар, 2021ж.

34

“Она тили дарсларида ўқувчиларнинг оғзаки ва ёзма нутқини нутқини ўстириш”

«Оқу үрдісінде сөйлеу құзыреттілігін қалыптастыру мәселелері» атты 1-Халықаралық ғылыми-семинар, Өзбекстан Ұлттық университеті, 2021ж.

35

“Ўқувчиларнинг оғзаки ва ёзма нутқини ривожлантиришда инновацион методлар”

«Өзбек тілінің дамуы және халықаралық ынтымақтастық мәселелері» атты халықаралық конференция, қазан, 2021чсж.

36

«Ўқувчилар нутқини ўстиришда шеърий матннинг аҳамияти»

«Ata yurdun ruzgari», жинақ, Туркия, 2021ж.

37

«Мезонли баҳолаш технологиялари»

«Искусство и литература: первқе шаги на пути научнқх и практических поисков», материалы ІІ Междунордной научно-теоретической онлайн-конференции, ЎзДХА, Ташкент, 2021ж.

38

«Абдулла Қодирий ижодининг Қозоғистонда урганилиши»

Халықаралық ғылыми-практикалық, әдістемелік конференция

ТашМӨТӘУ, 2021ж.

39

Барлық ғылыми мақалалар саны 70 тен астам

 

40

“Етти юртнинг тилин бил, ўз тилингни ардоқла ёхуд ўзбек тили ва адабиёти ўқитувчиларини тайёрлаш масаласи хусусида!”

“Жанубий Қозоғистон” республикалық қоғамдық-саяси газеті 2021ж. 19 тамыз, №83

41.

«Тилшунослик назарияси»

ОҚМПУ, оқу-әдістемелік кеңесі, 25.06.2021ж. №6,

Филология бағытындағы студенттерге арналған оқу құралы, Алматы, Эверо, 2021ж.

42.

«Узбек тилини уқитиш методикаси»

ОҚМПУ, оқу-әдістемелік кеңесі, 25.06.2021ж. №6,

Филология бағытындағы студенттерге арналған оқу құралы, Алматы, Эверо, 2021ж.

43.

«Узбек адабиетини уқитиш методикаси»

ОҚМПУ, оқу-әдістемелік кеңесі, 25.06.2021ж. №6,

Филология бағытындағы студенттерге арналған оқу құралы, Алматы, Эверо, 2021ж.

44.

«Узбек фольклори»

ОҚМПУ, оқу-әдістемелік кеңесі, 25.06.2021ж. №6

Филология бағытындағы студенттерге арналған оқу құралы, Алматы, Эверо, 2021ж.

45.

«Нутқ маданияти ва нотиқлик санъати» 

ОҚМПУ, оқу-әдістемелік кеңесі, 25.06.2021ж. №6

Филология бағытындағы студенттерге арналған оқу құралы, Алматы, Эверо, 2021ж.

46.

«Компьютер лингвистикасы»

ОҚМПУ, оқу-әдістемелік кеңесі, 25.06.2021ж. №6

Филология бағытындағы студенттерге арналған оқу құралы, Алматы, Эверо, 2021ж.

47.

«Ўзбек тили»

 

Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математикалық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы, 2020ж., ҚР БжҒМ

48.

«Ўзбек тили»

 

Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы, 2020ж. ҚР БжҒМ

49.

«Ўзбек адабиёти»

Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы, 2020ж. ҚР БжҒМ

50.

«Ўзбек адабиёти»

Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы, 2020ж. ҚР БжҒМ

51.

«Ўзбек адабиёти»

Жалпы білім беретін мектептің 11-сыныбына арналған хрестоматиясы 2020ж. ҚР БжҒМ

52.

«Ўзбек тили»

 

Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математикалық бағытындағы 10-сыныбына арналған оқу құралы, 2019ж. ҚР БжҒМ

53.

«Ўзбек тили»

 

Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-сыныбына арналған оқу құралы, 2019ж. ҚР БжҒМ

54.

«Ўзбек адабиёти»

Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математикалық бағытындағы 10-сыныбына арналған оқу құралы, 2019ж. ҚР БжҒМ

55.

«Ўзбек адабиёти»

Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-сыныбына арналған оқу құралы, 2019ж. ҚР БжҒМ

56

«Тилшунослик назарияси»

ОҚМПУ, оқу-әдістемелік кеңесі, 25.06.2021ж. №6

Филология бағытындағы студенттерге арналған оқу-әдістемелік құралы, Алматы, Эверо, 2021ж.

57

«Ўзбек тилидан бўлим (чорак) учун жамловчи бюаҳолаш топшириқлари», 6-11-синф учун

ОҚМПУ, факультет кеңесі №4, оқу-әдістемелік құрал, 2021ж.

58

«2-4 сынып үшін

Өзбек тілі»

Білім мазмұнын жаңарту аясында – ҚР БжҒМ,

Ы.Алтынсарин ат.ҰБА сайты, 2017ж.

59

«2-4 сынып үшін Әдебиеттік оқу»

Білім мазмұнын жаңарту аясында – ҚР БжҒМ, Ы.Алтынсарин ат.ҰБА сайты, 2017ж.

60

«5-9 сыныптар үшін Өзбек тілі»

Білім мазмұнын жаңарту аясында – ҚР БжҒМ, Ы.Алтынсарин ат.ҰБА сайты , 2017ж.

61

«5-9 сыныптар үшін Өзбек әдебиеті»

Білім мазмұнын жаңарту аясында – ҚР БжҒМ, Ы.Алтынсарин ат.ҰБА сайты, 2017ж.

62

«10-11- сыныптар үшін Өзбек тілі»

Білім мазмұнын жаңарту аясында – ҚР БжҒМ, Ы.Алтынсарин ат.ҰБА сайты, 2017ж.

63

«10-11-сыныптар үшін Өзбек әдебиеті»

Білім мазмұнын жаңарту аясында – ҚР БжҒМ, Ы.Алтынсарин ат.ҰБА сайты, 2017ж.

64

«5-сыныптар үшін Өзбек тілі»

Білім мазмұнына толықтырулар, өзгертулер кіріктіру аясында – ҚР ОАМ, Ы.Алтынсарин ат.ҰБА  , 2023ж.

65

6В01706 -Өзбек тілі мен әдебиеті мұғалімін даярлау» білім беру бағдарламасы

ОҚМПУ, Ғылыми кеңесі, 2018ж.12.06., №12 хаттама

 

66

«6В01704- Өзбек тілі мен әдебиеті мұғалімін даярлау» білім беру бағдарламасы

Ж.Тәшенев ат.университет, 2022ж. 31.08.2022ж. хаттама

67

«7М01704 -Өзбек тілі мен әдебиеті мұғалімін даярлау» білім беру бағдарламасы

Ж.Тәшенев ат.университет, 2023ж. 31.08.2022ж. хаттама

Оқиға категориялары